Een organisatie is een integraal systeem waarvan alle relevante aspecten met elkaar in balans moeten zijn, schrijft Peter Stoppelenburg in High Performance 3.0. Die gedachte op zich is niet nieuw en toch lukt het nog steeds maar teleurstellend weinig organisaties daadwerkelijk te excelleren. Stoppelenburg weet wel hoe dat komt: ze zijn onvoldoende ‘fit for human beings’. Met andere woorden: de factor mens krijgt in de meeste verbeterprogramma’s te weinig aandacht. Met dit boek wil hij laten zien hoe het anders moet, en hij laat ter adstructie in acht meer en minder bekende cases zien hoe het anders kan.

Ik heb vol verwachting uitgekeken naar 'Professionele Ethiek' en wel om verschillende redenen. Ten eerste omdat ik het eerdere boek van Rob van Es, 'Veranderdiagnose', qua inhoud en qua vorm nog steeds een topper vind. En dit boek beloofde er weer één te worden. Ten tweede ben ik erg gecharmeerd van de manier waarop Van Es in staat is lastig grijpbare onderwerpen praktisch toegankelijk te maken door verbanden te leggen met onder andere de beeldende kunst, één van mijn hobby's en professies. Ten derde vanwege de actualiteit van het onderwerp ethiek.

Voor een betrouwbare levering van producten en diensten is het van belang dat organisaties continu investeren in de vakbekwaamheid van het personeel. In de ogen van Karl Weick en Kathleen Sutcliffe zien echter veel bedrijven een belangrijk aspect over het hoofd: de mindfulness van hun medewerkers. In Management van het onverwachte' illustreren zij dat, om ernstige bedrijfsrisico's te voorkomen, er continue en verfijnde aandacht moet zijn voor verstorende incidenten en omstandigheden.

Te veel theorie, te weinig praktijk en te weinig mogelijkheden voor zelfstudie: bij NCOI Opleidingsgroep vonden ze dat de meeste studieboeken voor het hoger onderwijs onvoldoende aansloten bij de behoeften van hun klanten. Die zijn vaak al wat ouder en hebben meer praktijkervaring dan de doorsnee hbo-student. Ze combineren hun studie met een baan en dat stelt andere eisen aan de opzet van het materiaal. Daarom werd besloten een eigen uitgeverij op te richten. Die is inmiddels verzelfstandigd en werd onlangs gepresenteerd als Concept Uitgeefgroep. Een van de eerste titels binnen het fonds is Bouwstenen van management en organisatie, geschreven door Jan Eppink, Gert-Jan Melker en Peter Tack, praktijkmensen die ook thuis zijn in het hoger onderwijs.

Veel mensen hebben een mening over het werk van Frederick Winslow Taylor, zonder dat ze ooit een boek van hem hebben gelezen. In veel managementboeken komen bepaalde citaten van Taylor terug, maar doorgaans benadrukken die de negatieve kanten van zijn werk. Daarom is het goed dat het boek 'The Principles of Scientific Management' uit 1911 opnieuw vertaald en opnieuw uitgegeven is, zodat iedereen het werk kan lezen in de context waar het voor bedoeld is.

Een boek voor fijnproevers, bedoeld voor die mensen, die in hun organisatie leer- en denkprocessen willen bevorderen. 'Learning for action', biedt een overzicht van denkgereedschappen die ingezet kunnen worden ter bevordering van leerprocessen, zonder evenwel 'voorschrijvend' te zijn. De denkwijze waarop het boek is gebaseerd wordt aangeduid met SSM (Soft Systems Methodology). Een term overigens die snel tot verwarring kan leiden.

Paul van den Brink en Rosan Gompers hebben een boek samengesteld over 'De kunst van het nieuwe werken'. Het is een compilatie van cases van bedrijven die hiermee ervaring hebben en die met anderen willen delen. De ervaringen zijn geordend aan de hand van een theorie van de schrijvers die verder gaat dan wat gebruikelijk is.

Het is tien jaar geleden dat de oorspronkelijke Engelstalige uitgave van 'Management van het onverwachte' verscheen. Raadselachtig, dat het een decennium heeft geduurd voordat het boek in het Nederlands is uitgebracht. Vooral omdat het over een tijdloos en paradoxaal onderwerp gaat. Want wat valt er te managen aan iets wat onverwacht, en dus per definitie onbekend is? Veel, zoals de auteurs Karl E. Weick en Kathleen M. Sutcliffe overtuigend uitleggen.

Hoewel dit boek reeds in 2001 in de VS verscheen, is de inhoud totaal niet verouderd. Sterker nog: 'Management van het onverwachte' is eigenlijk zeer actueel met de vele onverwachte gebeurtenisssen waarmee organisaties te maken hebben, zoals natuurrampen, crises en terrorisme. Karl Weick en Kathleen Sutcliffe illustreren op duidelijke wijze wat organisaties kunnen leren van organisaties die dagelijks zeer alert moeten zijn op het onverwachte. Want dat doen ze significant beter dan andere organisaties. Een fraai boek voor iedereen die steeds meer tegen de grenzen van hoge verwachtingen en wishful thinking-plannen aanloopt.

Op het nieuws dat McKinsey een boek had uitgebracht over het belang van de menselijke kant van ondernemen, werd daar door menig adviseur schamper gereageerd. Een voorspelbare reactie, want de ‘Excel keizers’ van McKinsey zijn niet de eersten aan wie je denkt als je het over thema´s als waarden, cultuur en menselijk gedrag hebt. Toch blijken de critici voor hun beurt te hebben gepraat. Het boek Beyond Performance: How Great Organizations Build Ultimate Competitive Advantage is niet voor niets de management hit van dit moment. Op basis van een logisch en goed onderbouwd betoog komen de McKinseyadviseurs Scott Keller en Colin Price tot de slotsom dat financiële resultaten vooral het gevolg zijn van aandacht voor softe factoren.

Het colofon van 'Slow Management: 100 jaar Taylor' vermeldt dat Frederick Winslow Taylor aan dit nummer heeft meegewerkt. Dat moeten we niet te letterlijk nemen. De befaamde managementgoeroe is in 1915 overleden. Zijn beroemde boek 'The Principles of Scientific Management' is in 2011 honderd jaar oud geworden. Reden genoeg voor Slow Management om Taylor te gedenken met een themanummer.

'Hartelijk georganiseerd' van Jacky van de Goor geeft je waardevolle inzichten, concrete handvatten en inspiratie voor succesvolle ontwikkeling van de organisatiecultuur. Vanuit bezieling, de oproep en doorleefde noodzaak naar beweging en volharding om de organisatiecultuur blijvend te verbeteren. Overwin de zuigkracht van de verborgen loyaliteit, stap uit de comfortzone en realiseer de gezamenlijke droom! De droom waarin de waarden en de telos, het levensdoel van de organisatie, tot uiting komen.

Zelfsturing als een probaat middel om tot een snellere besluitvorming, meer betrokkenheid en innovatie te komen: dat is de insteek van het boek Zelfsturing – een nieuwe kijk op organisaties van Diny Leppers en Gertie Eikenaar. Een praktisch boek, met als centrale boodschap: zelfsturing is geen anarchie.