Bore-out: Wanneer verveling op het werk ziekmakend wordt

Terwijl burn-out wereldwijd bekend is, blijft bore-out een onderbelicht fenomeen. Toch is langdurige verveling en onderbelasting kunnen je letterlijk ziek maken. Bore-out is het gevolg van chronische onderbelasting op het werk. Je hebt te weinig te doen, dat wat je moet doen past niet bij je, of is onder je niveau.

In Nederland is het probleem acuut: het aantal gevallen van cognitieve onderbelasting (bore-out) is tussen 2021 en 2024 meer dan vervijfvoudigd. De groei van bore-out is groter dan de toename van 28 procent die in dezelfde periode voor burn-out werd waargenomen.

Het verschil tussen burn-out en bore-out

Hoewel beide tot uitputting leiden, zijn de oorzaken fundamenteel verschillend. Het verschil tussen bore-out en burn-out ligt in de oorzaak van de stress. Bij een bore-out is verveling en onderbelasting de oorzaak, terwijl bij een burn-out juist overbelasting het probleem is.

Paradoxaal genoeg veroorzaken beide tegengestelde situaties vergelijkbare klachten: door de stress van een bore-out raak je uiteindelijk, net als bij een burn-out, uitgeblust. De klachten van beide zijn vaak hetzelfde: je hebt nergens meer energie voor, de tank is leeg.

Signalen van bore-out herkennen

Bore-out openbaart zich op verschillende manieren. Bij een kwalitatieve bore-out heb je genoeg werk, maar het geeft je geen energie. Het werk is te makkelijk, saai of voelt nutteloos. Daardoor raak je gefrustreerd, leeg en vermoeid. Je voelt je ondergewaardeerd en mist motivatie of betrokkenheid.

Fysieke symptomen zijn net zo reëel als bij burn-out: bore-out kan ook fysieke symptomen veroorzaken, zoals vermoeidheid, slapeloosheid, hoofdpijn en spijsverteringsproblemen. Deze symptomen kunnen optreden als gevolg van een gebrek aan stimulans en interesse op het werk.

Risicogroepen en kwetsbaarheid

Bepaalde groepen lopen meer risico op bore-out. Als je hoogbegaafd bent, is de kans groter dat jij niet genoeg gestimuleerd wordt. Ook dan ligt een bore-out op de loer. Ook persoonlijkheidskenmerken spelen een rol: als je moeite hebt om initiatief te nemen en taken op te pakken is het risico op een bore-out hoger. Je doet wat jou gevraagd wordt, ook al past het werk niet bij je.

De impact op organisaties

Bore-out is niet alleen een individueel probleem. Bore-out wordt gekenmerkt door chronische stress als gevolg van monotonie, gebrek aan uitdaging of het gevoel losgekoppeld te zijn van het werk. In de afgelopen jaren is er in Nederland een dramatische stijging te zien in het ziekteverzuim als gevolg van bore-out.

Voor werkgevers betekent dit verlies van talent en productiviteit. Werknemers in een bore-out situatie presteren onder hun kunnen en zijn vatbaarder voor verzuim.

Oplossingen en preventie

Bore-out is geen onvermijdelijk lot. Als je merkt dat je last hebt van een bore-out, is het belangrijk om actie te ondernemen om je situatie te verbeteren. Praat met je leidinggevende over je gevoelens en probeer samen oplossingen te vinden.

Soms ligt de oplossing in kleine aanpassingen, soms in grote veranderingen. Het begint altijd met erkenning van het probleem en het doorbreken van het taboe eromheen.

De weg vooruit

Bore-out verdient dezelfde aandacht als burn-out. Het is tijd om het taboe te doorbreken en te erkennen dat langdurige verveling kan je zelfs ziek maken, net als te veel stress. Langdurige verveling zorgt voor mentale en fysieke klachten.

Of je nu zelf worstelt met bore-out, een leidinggevende bent die signalen wil herkennen, of een organisatie die haar medewerkers wil beschermen: kennis en erkenning zijn de eerste stappen naar een oplossing. De boeken en inzichten van experts zoals Marjo Crombach en Bart Flos bieden de handvatten om van chronische verveling weer naar betekenisvol werk te gaan.